درآمد

رابطه دنیا و آخرت، چگونه است؟ شباهت ها و تفاوت های آن دو چیست و جهان بینی صحیح به کدام یک اصالت می دهد؟

نویسنده در این مقال برآن است تا این مسأله را از منظر قرآن و حدیث، با تکیه ویژه بر آرا و آثار آیت الله جوادی آملی مورد بازکاوی قرار دهد.

اکنون پاره ای از شباهت ها و تفاوت های دنیا و آخرت بازشناسی می شوند:

پدید آورنده : دکتر حمیدرضا شاکرین

       قيامت از ديدگاه قرآن

آن زمان که پیامبر اسلام (صلی الله عليه وسلم) در صحرای خشک و بی آب وعلف حجاز، مردم را به یکتاپرستی دعوت کرد وسه اصول اصلی اسلام را به یارانش تعلیم می داد هنگامی که از معاد وایمان به تحقق آن بحث می کرد همیشه این سوال مطرح بوده است که قیامت کی می آید و رسول خدا (صلی الله عليه وسلم) جوابی که به این سوال می داد شاید انتظار آن هرگزنمی رفت.
آن هنگام مردی به خدمتش رسید و پرسید «مَتَی السّاعَة» یعنی قیامت کی می آید ؟ و پیامبر در کمال آرامش تنها با مطرح کردن سوالی به جواب سوال پرداخت وفرمود :
«فَمَا أًًًَعدَدتَ لَها » برای آن روز چه چیزی را آماده کرده اید و در واقع این سخن یعنی چه چیزی را پیش از خود برای آن روز فرستاده اید؟

آیا آمادگی رو بروشدن با آن وضعیت را دارید؟ آن مرد گفت: 

         خاطراتی از رعایت بیت المال توسط شهدا

  پول بنزین را از دایی اش گرفت!

شهید غلامعلی مهدی زاده
یک روز شهید با موتور سپاه به منزل آمده بود که دایی ما بدون اطلاع ایشان موتور را برداشته بود. هنگام برگشت پول مقدار مصرف شده ی بنزین را از ایشان گرفت و گفت که این متعلق به بیت المال است. (1)

از پاره شدن چند گونی خیلی ناراحت بود!

شهید اکبر پیرجمالی
در محور فاو- ام القصر او مسؤول قسمتی از خط بود، به دلیل اینکه خمپاره ای، چند گونی خالی را تکّه تکّه کرده بود خیلی متأثر بود، شب و روز به همه جا سرکشی می کرد تا مبادا چیزی از بیت المال هدر رود. (2)

فردای قیامت سبک بارتری

شهید حسینعلی مهرزادی
هر دفعه که بهشهر می رفتم گنبد، وسیله ای با خودم می بردم. موقعی که زمستان بود بخاری برقی بردم. زودپز هم بردم که هم غذا تُوی آن درست می کردم و هم با آن اتاق را گرم می کردیم. یک روز به حسین گفتم فلانی برای خانه اش شوفاژ برقی آورده. گفت:
- هر چی از بیت المال کمتر استفاده کنی، فردای قیامت سبک بارتری. (3)

        نویسندگان: دکتر احمد رضی و فائقه عبدالهیان

  6- شخصیت پردازی

در شخصیّت پردازی این رمان، شخصیّت ها نه یک باره با همه ویژگی های رفتاری، اخلاقی و عقیدتی، بلکه اندک اندک، موجز و قدرتمند به مخاطب ارائه می شوند تا آنجا که با پایان یافتن رمان، مخاطب درصدد است میان عمل یا حرف شخصیّت ها، تأملی دوباره کند تا آنها را بیشتر کشف نماید؛ به عبارتی دیگر، حضور شخصیّت ها در ذهن مخاطب ادامه می یابد و این، یکی از ویژگی های ممتاز این رمان است.
از هر سه شیوه روایتی، نمایشی و ذهنی برای شخصیّت پردازی در این رمان استفاده شده است. در یک تقسیم بندی دیگر، این رمان با دو سطح واقع گرایانه و رمزی دو نوع از شخصیّت ها را برگزیده و با هم عرضه کرده است. «در داستان های واقع گرایانه، یک شخصیّت معمولاً نماینده یک طبقه اجتماعی، یک نژاد، یک حرفه است یا شاید یک نمونه قابل تشخیص باشد... یا ممکن است آمیزه ای از خصایل اجتماعی و روانی باشد... در داستان های رمزی، شخصیّت ها نماینده دیدگاه فلسفی اند.»(اسکولز، 1383: 21-22) هر کدام از شخصیّت های این رمان، در عین داشتن خصایل اجتماعی و روانی، نماینده یک نوع طرز تفکر و اندیشه نیز می شوند. رابطه مستقیم شخصیّت های رمان با موقعیّت هایی که در آن به گفتار و رفتار دست می زنند و عنصر گفتگو، مخصوصاً گفتگوهای بی سیمی و کوتاه که تعلیق را تشدید می کند، به عنوان پایه های شخصیّت پردازی در رمان مورد استفاده قرار می گیرد. شخصیّت های این رمان، بسیار یکدست و تیپیک نیستند؛ بنابراین، کلیشه ای به نظر نمی رسند. شخصیّت های این رمان، دست یافتنی اند و مخاطب از بودن در کنار آنها لذت می برد. شخصیّت های این رمان عبارتند از:

        حقايق باورنکردني قيامت

يکي از منازل هولناک آخرت، قيامت است که هولش عظيم، بلکه از هر هول اعظم و فزعش فزع اکبر است و خداوند در وصف آن مي فرمايد:«ثَقُلَت فِي السَّماوَاتِ وَالاَرضِ لاَ تَأتِيکُم إِلاّ بَغتَهً»؛(1) سنگين و گران و عظيم است قيامت از حيث شدائد و هولهاي آن، در آسمان ها و زمين يعني بر اهل آنها از ملائکه و جن و انس، نيايد شما را مگر ناگهان.
قطب راوندي از حضرت صادق(ع) روايت کرده که حضرت عيسي(ع) از جبرئيل پرسيد:«کي قيامت برپا خواهد شد؟»
جبرئيل چون اسم قيامت شنيد به لرزه افتاد و غش کرد؛ پس چون به حال آمد گفت:«يا روح الله، مسئول به امر قيامت اعلم از سائل نيست.» سپس آيه شريفه را که ذکر شد خواند.(2)
و شيخ جليل علي بن ابراهيم قمي (ره) از حضرت امام محمد باقر(ع) روايت کرده که: "وقتي حضرت رسول(ص) نشسته بود و جبرئيل نزد آن حضرت بود که ناگاه نظر جبرئيل به جانب آسمان افتاد و از ترس، رنگش مانند زعفران زرد شد؛ پس خود را به رسول خدا چسباند و به حضرت پناه برد. پس حضرت رسول(ص) به آنجا که جبرئيل نظرش افتاده بود، نظر افکند ملکي را ديد که مشرق و مغرب را پر کرده بود. پس آن ملک رو به پيغمبر کرد و گفت يا محمد! من فرستاده خدايم تا تو را خبر دهم که يا پادشاهي را اختيار کني يا پيامبري را؟ پس حضرت به سوي جبرئيل توجه کرد، ديد رنگش به حال اول برگشته و به حال آمده...

         بررسی اوصاف و فلسفه قیامت در قرآن کریم

رستاخیز و قیامت از اصول دین شرایع وحیانی و الهی است. بی گمان محوری ترین اصول آموزه های وحیانی، سه اصل توحید، نبوت و معاد است. قیامت یکی از مسائل مرتبط با معاد است، چنان که اصول دیگر چون عدل مرتبط با توحید و امامت مرتبط با نبوت می باشد. بنابراین، شناخت مهمترین اصول دینی، از طریق آموزه های وحیانی بهترین نوع شناخت است که انسان می تواند کسب کند.
نویسنده در این مطلب بر آن است تا تحلیل قرآن را از مسأله قیامت و اوصاف آن ارایه دهد و خوانندگان را با مهمترین و تأثیرگذارترین مسائل در زندگی انسان، آشنا سازد.
قیامت که در زبان عربی در اصل به معنای برپایی و قیام دفعی انسان است، در فرهنگ قرآنی به معنای زمان و روز برپایی مردم در پیشگاه خداوند به کار رفته است. (مفردات الفاظ القرآن الکریم، ص 691، ذیل واژه قوم)
قرآن به قیامت از ابعاد و جهات مختلف توجه داده است و در ذیل واژگانی چون القیامة، الساعة، یوم، امر الله، واقعة، حاقة و مانند آن، موضوعات و مسائل و مطالب چندی را مطرح و تبیین و تحلیل نموده است. از جمله مطالبی که درباره قیامت می توان در آموزه های قرآنی یافت، موضوعاتی چون آخرت، حسابرسی، حشر، میزان، معاد، بهشت، دوزخ، عذاب ها و پاداش های اخروی و مانند آن است.
خداوند در آیه 9 سوره آل عمران و 43 سوره روم و نیز 47 سوره شوری و 1 و 2 سوره واقعه، به صراحت بر حتمی بودن وقوع آن اشاره و تأکید می کند و آن را امری برگشت ناپذیر برمی شمارد. در تحلیل قرآنی، گردآوردن انسان ها در قیامت وعده حتمی خداوند است و هرگز نمی توان آن را منکر کرد و به تکذیب وقوع آن پرداخت. (نساء آیه 87، هود، آیه 103 و دخان، آیه 40 و تغابن، آیه 9 و مرسلات، آیات 13 و 16 و 17 و 38)

           نویسنده: محمد حسین حق‌شناس

           منبع:راسخون 

چکیده:

آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که دلالت بر تجسّم اعمال می‌کنند و همچنین مسأله‌ی گواهی دادن اعضای بدن بارها در قرآن مطرح شده است. به طوری که وقتی به دوزخ می‌رسند، گوش و چشم و پوست بدن آنان به گناهانی که انجام داده‌اند، گواهی می‌دهند.
اعمالهای نیک و بد انسان پس از مرگ تجسم می‌یابند و انسان از آن تجسم یا خشنود می‌شود و یا اندوهگین و ناخشنود.
و پیامبر اعظم اسلام صلّی اللّه علیه و آله در مورد تجسم اعمال می‌فرماید مردم در روز قیامت به گروه‌های مختلفی محشور می‌شوند و خداوند متعال هر صنفی از آنان را با نشانه‌ایی تمییز داده و مشخص می‌نماید.
گروهی که بدترین شکل را در روز قیامت دارند افرادی هستند که سخن چین می‌باشند؛ و این صفت بسیار مورد مذمت قرار گرفته است به طوری که امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: سخن چین قاتل سه نفر است:
1. یکی قاتل خود
2. دیگری قاتل کسی که سخن چینی او را کرده
3. در آخر کسی که نزد او سخن چینی کرده است.
اینکه اگر کسی با شخص نمام روبرو شد، چه عکس العملی را باید از خود نشان بدهد از مهمترین بحث از این نوشته به شمار می‌رود.
و گروه دیگری که به صف می‌شوند افراد رشوه خوار هستند و تهدیدهایی که در قرآن برای ربا گرفتن و پذیرش حاکمیت طاغوت آمده، برای قتل و ظلم و شرابخواری و زنا نیامده است چراکه حقیقتاً اعلام جنگ با پروردگار عالم است و همانطور که شخص ربا خوار جامعه را از تعادل خارج می‌کند، در قیامت هم به صورت نامتعادل وارد می‌شود.
و این مسئله نه تنها در شریعت اسلام، بلکه در تمام ادیان آسمانی تحریم شده است؛ امّا برخی به بهانه‌هایی، ربا را توجیه می‌کنند و به دنبال راه فرار و در صدد توجیه ربا هستند.
و صنف دیگر، قاضیانی هستند که به نا حق حکم کرده باشند و اینکه قرآن کریم آنان را به چه تعبیری معرفی کرده است و گروهی که به صورت کر و لال محشور می‌شوند چه کسانی هستند و عاقبت و طریقه محشور شدن آنها چگونه است و با این عمل چه مشکلاتی را در جامعه ایجاد می‌کنند از سلسله مباحث این موضوع به شمار می‌رود و به هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
کلید واژه: تجسم اعمال، قیامت، سخن چین، شهادت جوارح، مرگ، جهنَّم

        نويسنده: ندا زرگانی

خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد
این مجموعه یک برگ سبز و پرارزش از جنگل همیشه سبز قرآن است .

تأثيرات زلزله روی موجودات زنده تأثيرات زلزله روی موجودات زنده
 

« مـردم! رهنمودهای آفریدگار خود را بکار بگيريد که لرزش روز رستاخيز لرزشی بی سابقه است ـ روزیکه با آن مواجه شويد: هر شير دهنده در حال شير دهی شيرخوار خود را رها می کند وهر ماده بارداری وضع حمل میکند ، و مردم را مست می بينی در حاليکه مست نيستند بلکه مجازات خـدا طولانی است». حج 1-2

        نویسندگان: دکتر احمد رضی و فائقه عبدالهیان

    چکیده

رویدادهای تکان دهنده ای چون جنگ که تاریخ یک ملّت را دگرگون می کند، بی تردید بر ادبیات و هنر نیز تأثیر می گذارد. پس از جنگ تحمیلی دهه شصت شمسی، حجم زیادی از رمان های جنگ در ایران منتشر شد که برخی از آنها توانستند جایگاه خوبی در میان خوانندگان و منتقدان پیدا کنند.
رمان «شطرنج با ماشین قیامت»، یکی از آثار تمثیلی است که در آن با دوری جستن از خاطره نگاری صرف، تلاش شده است تا خواننده در ورای تقابل ها و کشمکش های ظاهری بازتاب یافته در رمان، به درک مفاهیم مندرج در لایه های زیرین اثر سوق داده شود. این رمان به دلایل مختلف، از جمله آمیختگی تخیّل نویسنده با اسناد تاریخی و خاطرات شخصی، پرهیز از نگاه مطلق گرایانه نسبت به جنگ و مواجهه شعاری با آن، گسترش نگاه اندیشه ورزانه به هستی و انسان از اهمیّت ویژه ای برخوردار است امّا بخشی از موفقیّت های این رمان، ریشه در نحوه به کارگیری عناصر داستانی آن دارد.
این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که چه عوامل داستانی در اثرگذاری روایی این رمان مؤثر بوده است؛ از این رو تلاش می شود تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، چگونگی به کارگیری و پیوند عناصر داستانی در آن توضیح داده شود و نحوه شکل گیری پیرنگ، کانون روایت، درون مایه، شخصیّت پردازی، گفتگو، لحن، سبک و زبان در آن، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

         پژوهشگر: على رضا روحى میرآبادى(1)

نزاریان ایران از سال 487 قمرى که المستنصر بالله فوت کرد تا سال 557 قمرى از امام مستور پیروى مى کردند. از این تاریخ به بعد پیرو امامت حسن بن محمد بن کیابزرگ که پدرش حجت و داعى امام مستور بود گردیدند. حسن دوم در سال 559 قمرى با اعلام دور قیامت تغییر اساسى در نگرش نزاریان به مذهب و عقاید مذهبى به ویژه بهشت و دوزخ به وجود آورد و عبادات ظاهرى را ملغى اعلام کرد.
جایگاه و اهمیت امام در بین نزاریان و همچنین باطنى گرا بودن آنها در پذیرش این اعتقاد تإثیر بسزائى داشت. با اعلام دور قیامت, نزاریان وارد دور جدید تاریخ خود شدند که تا سال 607 قمرى ادامه داشت. در این سال جلال الدین حسن نومسلمان قیامت را باطل اعلام کرد و نزاریان را به پیروى از شریعت فرا خواند, اما این اعتقاد هم دیرى نپایید که با به قدرت رسیدن فرزندش علإالدین محمد سوم بار دیگر رویکرد محدودى به عقیده قیامت به وجود آمد و عقیده ستر بین آنها نضج گرفت.

                    نويسنده: آیت الله محمد تقى مصباح يزدى

از قرآن كريم استفاده مى شود كه بر پايى جهان آخرت, تنها به زنده شدن مجدد انسانها نيست بلكه اساساً نظام اين جهان, دگرگون مى شود و جهان ديگرى با ويژگيهاى ديگرى بر پا مى گردد, جهانى كه براى ما قابل پيش بينى نيست و طبعاً شناخت دقيقى هم از ويژگيهاى آن نمى توانيم داشته باشيم. و آنگاه همه انسانها از آغاز تا پايان خلقت با هم, زنده مى شوند و به نتايج اعمالشان مى رسند و جاودانه در نعمت يا عذاب مى مانند.
و چون آيات مربوط به اين بحث, فراوان است و بررسى آنها به درازا مى كشد از اين رو, تنها به ذكر فشرده مضامين آنها بسنده مى كنيم .